خود هیپنوتیزم یا سامان دهندهی خود، فرایندی است که در آن شخص با استفاده از تمرینات هیپنوتیزم، بهطور خودآگاهانه به وضعیتی از هیپنوتیزم ورود میکند و قابلیت کنترل خود را حفظ میکند.
در این روش، شخص با استفاده از روشهای هیپنوتیک مختلفی مانند تمرکز بر روی تنفس، تصویرسازی، تکرار تمرینات خاص و غیره، به سرعت به وضعیت هیپنوتیک ورود میکند و میتواند در این وضعیت، به خود کمک کند تا با مشکلات خود مقابله کند.
خود هیپنوتیزم بهعنوان یک روش خودمراقبتی و تقویتی برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش تنش و اضطراب استفاده میشود. به عنوان مثال، فرد میتواند با استفاده از خود هیپنوتیزم، بهبود خواب خود را ایجاد کند، درمان دردهای مزمن و تنشهای روانی خود را بهبود ببخشد و مدت زمان بهبودی را کوتاهتر کند.
همچنین، خود هیپنوتیزم میتواند به عنوان یک روش غیر دارویی و غیر تهاجمی برای درمان برخی اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب نیز مورد استفاده قرار گیرد.
روشهای خود هیپنوتیزم به شیوههای مختلفی انجام میشود، که بعضی از آنها عبارتند از:
- تصویرسازی: در این روش، شخص تصاویری را در ذهن خود طراحی میکند تا به وضعیت هیپنوتیک ورود پیدا کند. برای مثال، فرد میتواند تصویری از دریاچهای آرام و ساحلی صاف و خلوت در ذهن خود تصور کند و تلاش کند تا خود را در آن محیط متمرکز کند و به وضعیتی از آرامش و آرامش برسد.
- تمرکز بر روی تنفس: در این روش، فرد تمرکز خود را بر روی نفس خود متمرکز میکند و سعی میکند تا به شکل عمیق و آرام نفس بکشد. این روش معمولاً برای کاهش تنش و اضطراب استفاده میشود.
- خود پیامدهی: در این روش، فرد به طور فعال با استفاده از جملاتی مثبت و قدرت بخش، خود را به وضعیت هیپنوتیک وارد میکند. مثلاً فرد میتواند به خودش بگوید “من آرام هستم” و تلاش کند تا این جمله را باور کند و به وضعیت آرامش برسد.
- تکرار تمرینات خاص: در این روش، فرد میتواند با تکرار یک سری تمرینات هیپنوتیک خاص به وضعیت هیپنوتیک وارد شود و برای دستیابی به اهداف خود از آن استفاده کند.
- مدیتیشن: در این روش، شخص به شکل خودآگاه به وضعیت هیپنوتیک وارد میشود و با کاهش فعالیتهای ذهنی، به دستیابی به آرامش و خلوص ذهنی میپردازد.
- رویکرد عصبزایی: در این روش، فرد با استفاده از تمریناتی که باعث تمرکز روی واکنشهای فیزیکی مانند تنفس و ضربان قلب میشود، به وضعیت هیپنوتیک وارد میشود. این روش معمولاً برای کاهش استرس و اضطراب استفاده میشود.
- رویکرد راهبردی: در این روش، فرد با استفاده از جملات و تصاویر خاص، به وضعیت هیپنوتیک وارد میشود و این روش معمولاً برای بهبود عملکرد و افزایش اعتماد به نفس استفاده میشود.
خود هیپنوتیزم با تصویرسازی
تصویرسازی یکی از روشهای موثر خود هیپنوتیزم است که به کمک آن میتوانید درون خود را به وضعیتی از آرامش و تعادل وارد کنید. در این روش، شما با ساختن تصویری ذهنی از وضعیت مطلوبی که میخواهید به آن دست پیدا کنید، به روشی طبیعی و موثر در مغز خود تاثیر میگذارید. در ادامه، به مراحل آموزش خود هیپنوتیزم توسط تصویرسازی میپردازیم:
- انتخاب محیط آرام و بدون تنش: برای آموزش خود هیپنوتیزم با تصویرسازی، بهتر است در یک محیط آرام و بدون تنش بوده و از تمامی موانع مانند صداهای مزاحم، نورهای شدید، بوی قوی و… دوری کنید.
- نشستن در حالت راحت: قبل از شروع به تصویرسازی، در حالتی راحت نشسته و تنفس عمیق و آرام داشته باشید. همچنین میتوانید موسیقی آرام و دلنشینی را در پس زمینه پخش کنید.
- ایجاد تصویر مناسب: در این مرحله باید تصویر مناسبی را در ذهن خود به تصویر بکشید. برای مثال، میتوانید تصویری از یک مکان آرام و دلنشین مانند سواحل دریا، کوهستان یا باغ گلها در ذهن خود تصور کنید.
- تصویرسازی: حالا که در حالتی آرام و راحت هستید، شروع به تصویرسازی کنید. به تصویری که در مرحله دوم ایجاد کردهاید، فکر کنید و سعی کنید تمامی جزئیات آن را در ذهن خود تصور کنید. برای مثال، در تصویری از ساحل، میتوانید صدای موج ، بوی هوای دریا و دیدن دریا و آسمان آبی را در ذهن خود تصور کنید.
- تکرار: تکرار این فرآیند به شما کمک میکند تا بهترین نتیجه را برای خود بگیرید. برای شروع، میتوانید این تمرین را هر روز برای چند دقیقه انجام دهید و با گذشت زمان، زمان انجام تمرین را افزایش دهید.
- اعتماد به نفس: در نهایت، برای داشتن نتایج بهتر، باید به خودتان اعتماد کنید. همچنین میتوانید از جملات مثبتی مانند “من قادرم به تسلط بر خودم باشم” و “من به راحتی میتوانم به حالت آرامی وارد شوم” استفاده کنید تا به افزایش اعتماد به نفس خود کمک کنید.
- در نهایت، برای داشتن تاثیر بیشتر از خود هیپنوتیزم با تصویرسازی، میتوانید از تمرینات دیگر مانند تمرینات تنفسی عمیق و تمرینات مدیتیشن استفاده کنید تا به مغز خود کمک کنید در وضعیتی آرام و تعادلی قرار بگیرد.
خود هیپنوتیزم با تمرکز بر روی تنفس
آموزش خود هیپنوتیزم با تمرکز بر روی تنفس، یکی از سادهترین و موثرترین روشهای خود هیپنوتیزم است. در این روش، شما با تمرکز بر روی تنفس خود، ورود و خروج هوایی که از دماغ میکشید و مدت زمان آنها را محاسبه میکنید.
به طور خلاصه، این روش خود هیپنوتیزم، شامل مراحل زیر است:
- یافتن محیط آرام و بیصدا: شروع کنید با یافتن یک محیط آرام و بیصدا. میتوانید در اتاقی تاریک و بیصدا بنشینید و یا با موسیقی آرامشبخش در پارک قدم بزنید.
- تنظیم نوع تنفس: به تنفس خود توجه کنید و آن را به آرامی تنظیم کنید. به صورت عمیق و آرام نفس بکشید و به آهستگی آن را بازگشت دهید. هنگامی که نفس میکشید، به تنفس خود توجه کنید و همزمان با انجام این عمل، به خودتان بگویید “من هیپنوتیزم میشوم”.
- تمرکز بر روی تنفس: حالا به تنفس خود توجه کنید. توجه کامل خود را به نحوه ورود و خروج هوا از دماغ خود معطوف کنید. سعی کنید توجهتان را به هیچ چیز دیگری از جمله تفکرات خود، منابع خارجی و نویزهای اطراف تمرکز نکنید.
- مدت زمان: حالا مدت زمان هر نفس را محاسبه کنید. به طور مثال، میتوانید به این صورت نفس بکشید: یک، دو، سه، چهار، و سپس آرامانه با مدت زمان یک، دو، سه، چهار بازگشت دهید. میتوانید به این ترتیب ادامه دهید و تمرکز خود را به هر چهار نفس بالا ببرید.
- تکرار: تمرین خود را برای چند دقیقه ادامه دهید و سعی کنید ذهن خود را پاک کنید و از تفکرات منفی و مشکلات فعلی خود دوری کنید. هر چه بیشتر تمرین کنید، تمرکز خود را بر روی تنفس و این فعالیت ساده تر می شود و می تواند برای شما مفید باشد.
این روش خود هیپنوتیزم با تمرکز بر روی تنفس، به شما کمک میکند به راحتی و سریعتر به وضعیت هیپنوتیزم برسید. همچنین، با تمرین این روش، میتوانید احساس آرامش و آسایشی که با هیپنوتیزم همراه است، را در زندگی روزمره خود تجربه کنید.