گس لایتینگ چیست؟

گس لایتینگ یک نوع سوء استفاده عاطفی است که در آن یک فرد یا گروه تلاش می کند تا شخص دیگری را به این باور برساند که درک او از واقعیت اشتباه است. این می تواند به مرور زمان منجر به شک و تردید در خود، عزت نفس پایین و حتی اختلالات روانی شود.

گس لایتینگ چیست؟

اصطلاح “گس لایتینگ” از نمایشنامه “Gas Light” اثر پاتریک همفریس ساخته شده است. در این نمایشنامه، شوهر یک زن به تدریج چراغ های خانه را کم می کند و به او می گوید که این فقط تصور اوست که نور کم شده است. زن شروع به شک و تردید در خود می کند و در نهایت دچار فروپاشی روانی می شود.

گس لایتینگ می تواند در هر نوع رابطه ای اتفاق بیفتد، از جمله روابط عاشقانه، خانوادگی، دوستانه و کاری. برخی از علائم رایج گس لایتینگ عبارتند از:

• انکار واقعیت: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است متوجه شود که فرد مقابل واقعیت را انکار می کند یا سعی می کند آن را به گونه ای دیگر جلوه دهد.
• ایجاد شک و تردید در خود: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است شروع به شک و تردید در درک خود از واقعیت کند و به این باور برسد که او چیزهایی را اشتباه به یاد می آورد یا اشتباه فکر می کند.
• احساس عزت نفس پایین: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است به مرور زمان دچار عزت نفس پایین شود و احساس کند که او فردی بی ارزش و بی کفایت است.
• علائم اضطراب و افسردگی: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است دچار علائم اضطراب و افسردگی شود، زیرا او دائماً در حال زیر سوال بردن خود و درک خود از واقعیت است.

اگر فکر می کنید که ممکن است مورد گس لایتینگ قرار گرفته باشید، مهم است که از یک فرد مورد اعتماد مانند یک دوست، عضو خانواده یا مشاور کمک بگیرید. همچنین می توانید با شماره تلفن اورژانس اجتماعی با شماره 123 تماس بگیرید.

چگونه از گس لایتینگ جلوگیری کنیم؟

هیچ راه قطعی برای جلوگیری از گس لایتینگ وجود ندارد، اما شما می توانید با آگاهی از علائم هشدار دهنده و ایجاد مرزهای سالم در روابط خود، خطر را کاهش دهید. در اینجا چند نکته وجود دارد:

• به اعتماد به نفس خود اعتماد کنید: اگر به خودتان اعتماد کنید، کمتر تحت تأثیر تلاش های دیگران برای زیر سوال بردن شما قرار خواهید گرفت.
• در مورد احساسات خود صحبت کنید: مهم است که احساسات خود را با یک فرد مورد اعتماد در میان بگذارید. این به شما کمک می کند تا واقعیت را از خیال تشخیص دهید.
• از مرزهای خود دفاع کنید: اجازه ندهید دیگران با شما بدرفتاری کنند یا شما را کنترل کنند. مهم است که مرزهای سالمی ایجاد کنید و به آنها احترام بگذارید.
• اگر فکر می کنید که مورد گس لایتینگ قرار گرفته اید، کمک بگیرید: اگر فکر می کنید که مورد گس لایتینگ قرار گرفته اید، مهم است که از یک فرد مورد اعتماد مانند یک دوست، عضو خانواده یا مشاور کمک بگیرید. همچنین می توانید با شماره تلفن اورژانس اجتماعی با شماره 123 تماس بگیرید.

گس لایتینگ در روابط عاشقانه

گس لایتینگ در روابط عاشقانه می تواند بسیار مخرب باشد. در یک رابطه سالم، هر دو طرف باید احساس احترام، اعتماد و حمایت کنند. اما در یک رابطه گس لایتینگ، یکی از طرفین سعی می کند دیگری را کنترل کند و او را به این باور برساند که درک او از واقعیت اشتباه است. این می تواند منجر به احساس انزوا، شک و تردید در خود و عزت نفس پایین در قربانی شود.

اگر در یک رابطه عاشقانه ای هستید که در آن احساس می کنید مورد گس لایتینگ قرار می گیرید، مهم است که از کمک حرفه ای کمک بگیرید. یک درمانگر می تواند به شما کمک کند تا از الگوی گس لایتینگ خارج شوید و یک رابطه سالم تر ایجاد کنید.

گس لایتینگ در محیط کار

گس لایتینگ در محیط کار نیز می تواند بسیار مخرب باشد. در یک محیط کار سالم، همه کارکنان باید احساس احترام، ارزش و حمایت کنند. اما در یک محیط کاری که گس لایتینگ وجود دارد، یک فرد ممکن است سعی کند دیگران را کنترل کند و او را به این باور برساند که درک او از واقعیت اشتباه است. این می تواند منجر به احساس انزوا، شک و تردید در خود و عزت نفس پایین در قربانی شود.

در اینجا چند نمونه از گس لایتینگ در محیط کار آورده شده است:

• یک مدیر به کارمندی می گوید که او اشتباهات زیادی مرتکب شده است، حتی اگر کارمند کار خود را به درستی انجام داده باشد.
• یک همکار به کارمندی می گوید که او در حال خیال پردازی است، حتی اگر کارمند چیزی را که همکارش گفته است به وضوح به یاد داشته باشد.
• یک مدیر به کارمندی می گوید که او باید شغل خود را از دست بدهد، حتی اگر کارمند عملکرد خوبی داشته باشد.

اگر فکر می کنید که در محل کار مورد گس لایتینگ قرار می گیرید، مهم است که با یک فرد مورد اعتماد در میان بگذارید. همچنین می توانید با یک مشاور یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید.

انواع گس لایتینگ

گس لایتینگ می تواند به اشکال مختلفی اتفاق بیفتد. در اینجا چند نوع رایج گس لایتینگ آورده شده است:

• انکار واقعیت: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است متوجه شود که فرد مقابل واقعیت را انکار می کند یا سعی می کند آن را به گونه ای دیگر جلوه دهد. به عنوان مثال، یک مدیر ممکن است به کارمندی بگوید که او اشتباهات زیادی مرتکب شده است، حتی اگر کارمند کار خود را به درستی انجام داده باشد.
• ایجاد شک و تردید در خود: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است شروع به شک و تردید در درک خود از واقعیت کند و به این باور برسد که او چیزهایی را اشتباه به یاد می آورد یا اشتباه فکر می کند. به عنوان مثال، یک همکار ممکن است به کارمندی بگوید که او در حال خیال پردازی است، حتی اگر کارمند چیزی را که همکارش گفته است به وضوح به یاد داشته باشد.
• توهین و تحقیر: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است مورد توهین و تحقیر قرار گیرد. این می تواند منجر به احساس انزوا، عزت نفس پایین و حتی افسردگی شود. به عنوان مثال، یک مدیر ممکن است به کارمندی بگوید که او باید شغل خود را از دست بدهد، حتی اگر کارمند عملکرد خوبی داشته باشد.
• ایجاد حس گناه: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است احساس گناه کند. این می تواند منجر به این شود که قربانی تسلیم خواسته های گس لایتر شود. به عنوان مثال، یک مدیر ممکن است به کارمندی بگوید که او مسئول شکست پروژه است، حتی اگر کارمند نقشی در آن نداشته باشد.
• ایجاد حس عدم کفایت: فردی که مورد گس لایتینگ قرار می گیرد ممکن است احساس عدم کفایت کند. این می تواند منجر به این شود که قربانی اعتماد به نفس خود را از دست بدهد و در زندگی خود شکست بخورد. به عنوان مثال، یک همکار ممکن است به کارمندی بگوید که او هرگز نمی تواند به موفقیت برسد، حتی اگر کارمند توانایی های زیادی داشته باشد.

عواقب گس لایتینگ

گس لایتینگ می تواند عواقب مخربی برای قربانی داشته باشد. در اینجا برخی از عواقب گس لایتینگ آورده شده است:

• شک و تردید در خود: قربانی ممکن است شروع به شک و تردید در درک خود از واقعیت کند و به این باور برسد که او اشتباه می کند. این می تواند منجر به احساس انزوا، عزت نفس پایین و حتی افسردگی شود.
• عزت نفس پایین: قربانی ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهد و احساس کند که او فردی بی ارزش و بی کفایت است.
• اضطراب و افسردگی: قربانی ممکن است دچار علائم اضطراب و افسردگی شود، زیرا او دائماً در حال زیر سوال بردن خود و درک خود از واقعیت است.
• مشکلات در روابط: قربانی ممکن است در برقراری روابط سالم با دیگران دچار مشکل شود.
• مشکلات در محل کار: قربانی ممکن است در کار خود دچار مشکل شود و عملکرد خود را از دست بدهد.
• مشکلات در مدرسه: قربانی ممکن است در مدرسه دچار مشکل شود و عملکرد خود را از دست بدهد.

کمک گرفتن

اگر فکر می کنید که مورد گس لایتینگ قرار گرفته اید، مهم است که از کمک حرفه ای کمک بگیرید. یک درمانگر می تواند به شما کمک کند تا از الگوی گس لایتینگ خارج شوید و یک رابطه سالم تر ایجاد کنید.